Het ‘bevoegd gezag’ (de ministers van EZ, VROM en SZ) ‘vergunt’ Urenco Nederland BV capaciteitsuitbreiding. Op 30 augustus 2002 had Urenco de vergunningsaanvraag ingediend voor uitbreiding naar 2800 ton. Hoewel in eerste instantie Urenco uitbreiding wilde naar 3500 ton, waarvoor op 8 maart 2001 ook een startnotitie MER ingediend is, ging dat te lang duren. Men gaat nu de modules van de SP5 verlengen, waarmee een uitbreiding van 300 ton mogelijk is.
Er zijn 101 bezwaren ingediend, maar “de ingebrachte bedenkingen hebben niet geleid tot een wijziging ten opzichte van de ontwerp-beschikking“

De Nederlandse Staat start een rechtzaak tegen EPZ om sluiting van Borssele per 31-12-2003 af te dwingen. De eerste zitting wordt pas rond de zomer van 2001 verwacht, maar langzaam druppelt er meer informatie binnen over eisen. EZ denkt sterk te staan want er zijn duidelijke afspraken gemaakt over sluiting, wil dat EPZ voorbereidingen gaat treffen voor de sluiting en eist een dwangsom van f 2 miljoen voor elke dag dat de centrale langer doordraait. EPZ stelt dat de afspraak is gemaakt met de ondertussen opgeheven overkoepelende organisatie van elektriciteitsbedrijven, de SEP, en voelt zich daaraan niet gebonden. Door de liberalisering heeft de staat niets meer te zeggen over hoe de elektriciteit wordt opgewekt, is hun standpunt. Het schaakspel gaat verder via de media.

De kerncentrale in Dodewaard krijgt een nieuwe transportvergunning om de brandstof uit de stilgelegde centrale te vervoeren naar de opwerkingsfabriek in Sellafield. Via een kort geding van GKN/BNFL op 30 november wordt van WISE en Greenpeace geëist dat ze geen acties gaan ondernemen of anderen oproepen dat te gaan doen. Een nieuwe trend om te proberen bij voorbaat acties te laten verbieden. De kort geding rechter oordeelt dat acties mogen, maar doet die uitspraak pas de middag van 14 december, als het eerste transport, gehinderd door een blokkade van GroenFront, inmiddels Vlissingen heeft bereikt.

Door een vormfout vernietigt de Raad van State opnieuw de vergunning die minister Pronk (VROM) in december 1999 heeft afgegeven voor het transport van de splijtstof uit de in 1997 stilgelegde kerncentrale Dodewaard (naar de opwerkingsfabriek in Sellafield) en de HFR. Greenpeace die beroep had aangetekend tegen de vergunning, reageert verheugd; over de Dodewaard splijtstof zegt ze: “het lijkt erop dat de minst slechte oplossing –het afval opslaan in een bunker in Borssele- steeds dichterbij komt. Die bunker is in 2003 klaar.” Pronk reageert als de vermoorde onschuld. Hij luidt de noodklok en geeft binnen een week (op 12 juli) voor de HFR een nieuwe transportvergunning af voor het transport naar de Covra die direct van kracht gaat, omdat naar hij verwacht de reactor anders binnenkort moet sluiten wegens gebrek aan opslagruimte en de reactor volgens hem essentieel is voor de productie van medische isotopen. Milieuorganisaties reageren furieus en zeggen dat er alleen maar een commercieel belang is: bedrijven staan in de rij om die productie over te nemen. Medische isotopen die overigens ook op een alternatieve manier geproduceerd kunnen worden, zie factsheet laka.

Een maand nadat het kabinet heeft laten weten dat het niet zal zorgen voor vervangend werk voor banenverlies door de sluiting van Borssele, omdat Zeeland sterk genoeg is dat zelf op te vangen, vernietigt de Raad van State de wijziging van de vergunning (sluiting op 31-12-2003) van de kerncentrale op procedurele gronden. De Afdeling bestuursrechtspraak stelt dat de intrekking van de vergunning per 31-12-03 door de regering onvoldoende gemotiveerd is. Er gloort hoop voor de voorstanders van kernenergie. De EPZ had zelf geen bezwaar aangetekend, men voelde zich gebonden aan het akkoord met het kabinet, maar inmiddels is er sprake van “voortschrijdend inzicht“ en men voelt er niets voor de centrale te sluiten. De nieuwe elektriciteitswet van 1998 geeft de stroombedrijven beduidend meer macht dan vroeger en heeft de politiek veel zeggenschap ontnomen. Er gelden nu de regels van de Europese markt.
Ministers reageren luchtig: het gaat om een formele afwijzing waar wel een mouw aan te passen zal zijn. Juristen van VROM zijn onmiddellijk aan het werk getogen om, overeenkomstig het kabinetsbeleid, de centrale alsnog buiten bedrijf te kunnen stellen, laten ze weten. De politiek laat in een reactie weten aan sluiting vast te houden, er is nog steeds een kamermeerderheid: PvdA, D66, GroenLinks, RPF en SP. De VVD komt met de verwachting dat de Nederlandse Staat misschien wel een schadeclaim (“die in de miljarden loopt”) te wachten staat als er nu nog tot sluiting per 31-12-03 wordt besloten. EPZ wil al met het Rijk overleggen wat er moet gebeuren met het afval als de centrale langer openblijft, omdat het opwerkingscontract eind 2003 afloopt. Stoppen met opwerken kan een optie zijn, maar wie betaald dan de opslagbunker?

De EPZ krijgt van het ministerie van EZ een vergunning om de verrijkingsgraad van de splijtstof te verhogen van 3,3% naar maximaal 4% en een verhoging van 2% van de hoeveelheid splijtstof per splijtstofstaaf. Eind juni 1998 worden de eerste staven met een hogere verrijkingsgraad in de kern geplaatst.

Minister Wijers (EZ) schrijft aan de EPZ dat hij van plan is de Kernenergiewet-vergunning voor de kerncentrale te laten eindigen op 31-12-2003, zoals afgesproken en vastgelegd in Energienota en Elektriciteitsplan 1997-2006 van de SEP. De vergunning is nu nog voor onbepaalde tijd.

Er is weer een gedoogvergunning afgegeven. De ministers van EZ, VROM, SZ en V&W hebben de Covra toestemming gegeven door te draaien hoewel het bedrijf op een aantal onderdelen niet (meer) voldoet aan de in 1989 afgegeven vergunning. Maar de ministers achten het niet wenselijk om de installatie stil te leggen of de “strikt genomen illegale toestand“ stilzwijgend te laten voortduren. De COVRA heeft al wel om een wijziging van de vergunning gevraagd,waarbij de nu gedoogde zaken ‘meegenomen’ zullen worden. Het gaat bij het gedogen o.a. om de opslag van afval dat volgens de vergunning niet opgeslagen mag worden; om meer afval dat verwerkt wordt dan toegestaan en verder blijkt de verwerkingsinstallatie anders uitgevoerd te zijn dan volgens de vergunning zou moeten.

De TU in Delft vraagt een vergunning aan voor omschakeling van de IRI- reactor op laagverrijkt uranium. Dit is de belangrijkste voorwaarde van de VS, die weigeren hoogverrijkt uranium te leveren en ook het afval terug te nemen. Daardoor is al een probleem ontstaan met de opslag van de brandstof in Delft, maar omdat als een soort noodsituatie de VS in 1994 alsnog 33 elementen terugnamen, hoeft de reactor niet stilgelegd te worden.
Hoogverrijkt uranium is eenvoudig te gebruiken in kernwapens en daarom hebben de VS al sinds 1977 een beleid om onderzoeksreactoren die zij van brandstof voorzien om te laten schakelen naar laagverrijkt uranium. Dat geldt ook voor de HFR.

“Begin dit jaar werd duidelijk dat niet langer gerekend mag worden op afvoer van de gebruikte splijtstofelementen van de onderzoeks-reactoren in ons land naar de VS”, zegt minister De Boer (VROM) en daarom is er door de eigenaar van de HFR een vergunning aangevraagd voor de opslag van hoogradioactieve splijtstof (in transportcontainers) in gebouwen van de Covra voor laag- en middenactief afval. De minister weet nog niet of dat acceptabel is: “een oordeel is pas mogelijk als alle elementen die vereist zijn voor de beoordeling (…) beschikbaar zijn.“ Covra zit in financiële problemen door minder afval dan begroot. Op 15 augustus is er een vergunning aangevraagd voor de bouw van een bunker voor de opslag van hoogradioactief afval (de HABOG). Met de bouw is ongeveer 275 miljoen gulden gemoeid.