Deel splijtstof KCB uit kernwapens Rusland
Tijdens de jaarlijkse splijtstofwisseling zijn een deel van de nieuwe splijtstofstaven in de kerncentrale Borssele afkomstig uit Rusland. EPZ heeft een (vierjarig) contract afgesloten voor de levering van splijtstof waarbij hoog verrijkt uranium, afkomstig uit Russische kernwapens, vermengd wordt met verarmd uranium, afkomstig uit opwerking in Frankrijk. Dat is goedkoper (“we zijn een commerciële onderneming, de prijs is gewoon gunstig”) want Rusland moet van het hoogverrijkt uranium af en op deze manier hoeft het ook niet meer verrijkt te worden. Urenco is dan ook niet blij, want het verliest een deel van de verrijkingsopdrachten voor Borssele. Euratom beperkt overigens de hoeveelheid te importeren splijtstof uit Rusland tot een kwart van de jaarlijkse behoefte.
Van Geel: volgend jaar praten met EPZ sluiting KCB 2013
Nadat Staatssecretaris van Milieu (Van Geel) op 18 juni al gezegd heeft een afspraak te willen maken met de EPZ over een sluiting in 2013, gaf hij maar meteen toe dat dat vooral van de “goodwill“ van EPZ zal afhangen daar hij weinig mogelijkheden ziet om sluiting af te dwingen. Bongers, directeur van de centrale reageert dat hij het nog veel te vroeg vindt om over sluiting te praten, pas over “een jaar of 7“ zou er een algemene discussie moeten zijn over de toekomst van de centrale en niet over sluiting in 2013. Bij de behandeling van de VROM-begroting in september laat hij weten dat hij volgend jaar over de toekomst van Borssele met EPZ gaat praten. Hij wil tot afspraken komen en zegt dat hij “zonodig“ die afspraken wil vastleggen in de vergunning voor de centrale “of anderszins.”
Politie-invallen op ECN-terrein, Euratom geniet immuniteit
Het OM doet samen met de politie een inval op ECN terrein. Het gaat om invallen bij ECN zelf, Mallinckrodt, GCO (de ‘werkmaatschappij’ van de Europese Commissie, eigenaar van de HFR) en NRG. Er worden overtredingen geconstateerd van vergunningvoorschriften en algemene regels op milieugebied. ECN, Mallinckrodt en NRG worden gedagvaard, GCO “voorshands nog niet om reden van internationaal recht,” aldus de staatssecretaris van Milieu in april 2004.
Pas op 25 juni 2004 wordt door het Noordhollands Dagblad geciteerd uit een vertrouwelijke dagvaarding en blijkt wat er allemaal is aangetroffen. Het gaat o.a. om plaatsing van containers voor radioactieve materialen en -afval zonder vergunning, opslag gevaarlijke stoffen in gammele, brandgevaarlijke gebouwen en gasflessen waren verkeerd opgeslagen in de buurt van de reactor (waardoor ontploffingsgevaar aanwezig was).
Als de minister vervolging van Euratom uitsluit, dient Greenpeace een aanklacht in. In december 2005 oordeelt het Gerechtshof in Amsterdam in eerste instantie dat Euratom ondanks immuniteit toch vervolgd kon worden: Euratom wordt niet belemmerd als het de regels in Nederland moet naleven, aldus het Hof. Op 13 november 2007 vernietigd de Hoge Raad deze uitspraak: in een zeer beknopt arrest constateert ze dat de overtredingen van Euratom de Kernenergiewet betreffen en allerlei milieuwetten. Die raken juist wel de kern van het werk van Euratom, zegt de Hoge Raad. En dus vallen ook de overtredingen onder de immuniteit. Andere bedrijven die bij de inval werden onderzocht zijn intussen wel veroordeeld.
Het Juridisch Dagblad over de uitspraak
HABOG geopend en ontvangt eerste afval
Koningin Beatrix opent de opslag faciliteit voor hoogradioactief afval, de HABOG op het terrein van de Covra in Borssele. Het opvallend oranje geschilderd gebouw (met E=MC2 op de zijkant) is bedoeld voor de opslag van het afval dat terug komt van de opwerkingsfabrieken waar Borssele en Dodewaard hun splijtstof laten opwerken. Ook de brandstof uit de IRI en HFR zal er opgeslagen worden.
Milieuorganisaties vragen aan de koningin niet te komen en vinden dat er geen reden voor een feestje is: een opslag voor 100 jaar van afval dat 240.000 gevaarlijk blijft kan moeilijk als ‘oplossing’ gezien worden. Verder is het gebouw nu al te klein nu besloten is dat Borssele tot 2013 open blijft, kan er alleen maar opgewerkt afval opgeslagen worden en is juist opwerking enorm vervuilend, en, niet onbelangrijk, wat gebeurt er na die 100 jaar? Ook is er geen opslagmogelijkheid voor het bij de opwerking afgescheiden plutonium.
Eind november komt het eerste transport met hoogactief afval aan van de HFR uit Petten en in mei 2004 wordt het afval dat 4 jaar lang in de loods voor laag- middenactief afval verplaatst naar de HABOG.
Herstructurering Urenco en samenwerking Areva
Nadat Cogema in 2000 al interesse toonde om een deel van de Duitse en Nederlandse Urenco aandelen te kopen, tekende ze in 2002 een Memorandum of Understanding met Urenco Ltd voor samenwerking. Op 24 november 2003 wordt de overeengekomen verkooptransactie tussen Urenco Ltd en Areva getekend. Deze houdt in dat het Franse Areva 50% krijgt van de aandelen in ETC. Areva (zo heet het bedrijf nadat Cogema samengegaan is met Framatome) betaald ongeveer 475 miljoen euro aan de aandeelhouders en krijgt daarvoor een licentie voor het gebruik van de centrifuges. Bij Tricastin in Zuid-Frankrijk gaat Areva een centrifuge-verrijkingsfabriek bouwen met de technologie van ETC. Enrichment Technology Company is pas op 1 oktober opgericht na een juridische herstructurering van Urenco Ltd waarbij de activiteiten op gebied van ontwikkeling en productie van ultracentrifuges zijn ondergebracht. De verrijkingsactiviteiten worden ondergebracht in Urenco Enrichment Company (UEC)
In Almelo werken 600 mensen bij ETC, tegen 250 bij de verrijkingsfabriek.
Hoewel de joint venture Urenco/Areva 80% van de Europese markt zal gaan controleren, besluit de Europese Commissie op 6 oktober 2004 dat wat hun betreft de samenwerking door kan gaan. Op 10 november oktober 2005 gaat de Tweede Kamer akkoord met het Verdrag van Cardiff, waarin de samenwerking met Frankrijk (Areva is een staatsbedrijf) geregeld is. Dit verdrag vervangt het Verdrag Van Almelo uit 1970, met als partijen Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland.
Vervolgonderzoek CORA
Van Geel deelt mee dat er een vervolgonderzoek CORA komt over terugneembare berging. Hij zegt dat hoewel Nederland uitgaat van langdurige bovengrondse opslag bij de Covra, de “druk vanuit de Europese Commissie op de lidstaten“ toeneemt om via “Europese regelgeving te komen tot nationale afvalbeheersplannen waarin een concreet tijdspad voor een definitieve oplossing is opgenomen.” Het vervolgonderzoek zal voornamelijk uitgevoerd worden door NRG en bestaan uit “verdieping van uitgevoerde studies (OPLA en CORA) en verificatie van de gebruikte modellen door empirisch onderzoek in een buitenlands ondergronds laboratorium.” Het eerste deel zal duren van 2004 tot 2006 en betaald worden uit het 6de EU Kaderprogramma. Vanaf 2006, zo deelt hij mee, zal het onderzoek “zich concentreren op de experimentele fase in een ondergronds laboratorium.” In totaal zal het onderzoek 8 jaar duren.
Rapportage storingen nucleaire installaties 2003
In 2003 hebben zich in de Nederlandse nucleaire installaties 19 storingen voorgedaan: 6 in Borssele en 12 storingen geweest bij de Dodewaard, ECN, HFR, Covra, HOR Delft en Urenco. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 2003 dat de Kernfysische Dienst publiceert op 18 augustus 2004.