Ook eerste transport na jaren uit Borssele
Het eerste transport sinds jaren uit de kerncentrale Borssele naar de opwerkingsfabriek in La Hague vertrekt, maar niet onopgemerkt. ‘s Morgensvroeg lukt het zes activisten om op de koepel van de kerncentrale te klimmen. Maar dat kan het transport niet hinderen. Eerst een traject van 2 kilometer over de weg naar een rangeerterrein waar de container op de trein wordt geladen. Andere activisten die zich aan de rails hebben vastgemaakt lukt het ‘s middags wel om het transport op te houden. Maar uiteindelijk zorgt de enorme politiemacht ervoor dat het Nederland kan verlaten: totaal 22 arrestaties. Ook in Frankrijk zijn nog acties tegen het transport. Op 8 februari stemt de gemeenteraad van Borssele in met een noodverordening voor grote gebieden van de gemeente in verband met de transporten Het verst gaat art. 6: “Het is een ieder, die blijkens gedrag, kleding, uitingen of andere feiten en omstandigheden kennelijk wil deelnemen aan een blokkade van het transport verboden zich te begeven binnen het in artikel 2 bedoelde gebied.” Op 22 februari verbiedt de rechtbank in Middelburg Greenpeace actie te voeren tegen de transporten. Andere groepen roepen daarna op juist rond de transporten van zich te laten horen.
Rapport over terugneembaarheid
Hoewel later dan de geplande datum van september 2000, en nadat de conclusies al lang bekend zijn, wordt het CORA-rapport ‘Terugneembare berging, een begaanbaar pad?’ aan de Kamer aangeboden. Voor dit rapport zijn 21 deelonderzoeken gedaan.
De minister schrijft bij de aanbieding dat ze de ILONA heeft gevraagd over het rapport aan haar advies uit te brengen en dat ze dan met een regeringsstandpunt zal komen. De regering heeft de Commissie Opberging Radioactief Afval in 1996 ingesteld om te studeren op terughaalbare opslag van kernafval en de technische mogelijkheden onderzoeken en onderling vergelijken.
CORA heeft drie mogelijkheden voor terugneembare berging onderzocht: langdurig bovengronds en ondergronds in steenzoutformaties of in diepgelegen kleilagen.
Voor geen van de drie opties zijn er volgens het rapport “problemen naar voren gekomen die de technisch uitvoering in de weg zouden kunnen staan,” maar in dezelfde conclusie staat: “terugneembaarheid kan, volgens de huidige inzichten, alleen gegarandeerd worden voor enkele honderden jaren.” Ze constateert dat terugneembaarheid “de weerstand tegen ondergrondse berging wellicht doet verminderen“ en wordt dus als middel gezien om de publieke opinie te masseren.
De CORA zegt dat ondergrondse opslag op den duur “noodzakelijk“ is en beveelt aan het “onderzoek naar de technische en maatschappelijke aspecten van terugneembare berging (…) voort te zetten. Samenwerking met het buitenland, met name België en Duitsland, is daarbij onmisbaar.”
Maatschappelijke kwesties, zoals de invloed van de bevolking bij de besluitvorming en verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties, komen volgens critici onvoldoende aan bod. Dat is niet verwonderlijk, gezien de ruzies die hierover zijn geweest: enkele leden van CORA wilden het eigenlijk niet over maatschappelijke kwesties hebben, maar zien kernafval uitsluitend als een technisch probleem. Het onderzoek heeft 3,5 miljoen euro gekost.
Kabinet houdt vast aan afbouw kernenergie
In het Vierde Nationaal Milieubeleidsplan (officieel: 'Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid'),van het kabinet wordt onverkort aan de afbouw van kernenergie vastgehouden. Wel heeft de regering uit laten rekenen dat kernenergie een bijdrage aan CO2 reductie kan leveren, maar wijst op het kernafval en de veiligheid. “Zolang die problemen niet zijn opgelost, kan kernenergie geen bijdrage leveren aan een duurzame energiehuishouding.” Het kabinet houdt ook vast aan de sluiting van Borssele in 2003.
Rechtszaak Staat/EPZ begint
Voor de rechtbank in Den Bosch is de zitting van de civiele procedure die de Staat heeft aangespannen tegen de EPZ om de kerncentrale in Borssele te sluiten voor 2004. Terwijl buiten op het plein zowel voor- als tegenstanders van kernenergie demonstreren, hoort binnen de rechter de argumenten aan die al volop in de media zijn uitgespeeld. De EPZ zegt dat er nooit een dergelijke afspraak is geweest, Als er al een afspraak was, was die tussen de Staat en de SEP, maar de SEP was niet bevoegd om EPZ te vertegenwoordigen bij een dergelijke beslissing. Ook de liberalisering maakt dat een dergelijke overeenkomst niet langer geldig zou zijn. Maar dat gaat niet op volgens de landsadvocaat want die liberalisering was al ingezet in 1994 en de bedrijven hadden dat kunnen zien aankomen: er is een afspraak gemaakt en alle partijen stemden daar mee in.
Pleitnota van de landsadvocaat
Pleitnota van de EPZ
Afvalbeleid van EZ naar VROM
Tot nu toe is de primair verantwoordelijke voor het onderzoek op het gebied van radioactief afval het ministerie van EZ. Dat is “te begrijpen vanuit het historisch gezichtspunt, waarbij Economische Zaken pleitbezorger was van de introductie van nucleair elektriciteitsvermogen.” Maar dat gaat nu veranderen: “Inmiddels kan geconstateerd worden dat Economische Zaken –zeker na de liberalisering van de elektriciteitsmarkt- niet langer een brandstofinzetbeleid voor de elektriciteitsproductiesector kent en daarmee ook niet langer pleitbezorger is voor de inzet van nucleair vermogen. Daarmee is het radioactief afvalbeleid –net als het overige afvalbeleid- er veeleer een geworden dat primair dient te vallen onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.” EZ blijft echter wel primair verantwoordelijk voor het energiebeleid en dus ook voor kernenergie.
Burgemeester: blijf rustig!
De burgemeester van Borsele stuurt een dag voor de verwachte uitspraak van de rechtbank in Den Bosch over de sluiting van Borssele, een vreemde brief naar verschillende actiegroepen, waarin hij “gezien de situatie waarin we ons sinds dinsdag 11 september bevinden“ (de aanval op de Twin Towers in New York) een dringend beroep doet “om op gepaste, rustige en democratische wijze van uw gevoelens en opvattingen blijk te geven.” Opmerkelijk genoeg heeft de directeur van de kerncentrale Greenpeace de dag ervoor publiekelijk opgeroepen geen ‘commando-achtige’ acties te voeren. Greenpeace reageert verbolgen, “het gevaar gaat uit van de kerncentrale, niet van ons”. Pas twee maanden later, begin november, stopt EPZ met het toelaten van bezoekers in de centrale.
Tussenvonnis rechtzaak Staat/EPZ
De rechtbank doet een soort tussenvonnis; ze oordeelt dat er nu nog geen hard bewijs is van een afspraak tussen de Staat en de SEP over de sluiting van Borssele, maar 'stelt de staat in de gelegenheid met meer bewijzen te komen dat er daadwerkelijk afspraken lagen over sluiting voor 31 december 2003'.
Een andere uitspraak van de rechtbank is dat, mocht bewezen kunnen worden dat er wel degelijk afspraken zijn gemaakt de andere argumenten van de huidige eigenaar van de centrale - als zouden eventuele afspraken niet meer gelden onder Europese wetgeving en een geliberaliseerde markt en als zou de SEP de EPZ niet hebben mogen vertegenwoordigen - ongeldig zijn. Voormalig minister Wijers cs. moet nu dus aantonen dat er wel degelijk afgesproken is de centrale uiterlijk 31-12-2003 te sluiten. Maar, verzucht Feenstra (PvdA): “zover had het nooit hoeven te komen, als Wijers met de elektriciteitssector een eenduidige overeenkomst had gesloten.”
Tussenvonnis Rechtbank Den Bosch
Nieuw pro-kernenergie blad: Kernvisie
De eerste Nieuwsbrief van de Stichting Kernvisie verschijnt. De voornaamste doelstelling is het vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor kernenergie. Tot oktober 2006 verschijnt het blad alleen als PDF, vanaf dan is er ook een gedrukte full color versie verkrijgbaar, “uitgegeven door de nucleaire bedrijfstak in Nederland”.
Ernst ongeluk HFR pas 8 jaar later bekend
Door een enkele alinea in het in november 2009 uitgegeven boek van oud-ECN-directeur Frans Saris (‘Darwin meets Einstein’) krijgt een melding in het Storingsoverzicht van de Kernfysische Dienst over 2001 een heel andere impact. Saris schrijft:
"The nuclear reactor is a research reactor, not a power reactor; it needs electricity to operate, for instance to pump cooling water. The reactor has a back-up cooling system to prevent meltdown of the core in case of a power failure. But this evening the back-up cooling system failed to come into action and the operators did not know what to do. There is an extra safety system by convection cooling for which the operators had to open a valve, but the control room was dark. When they reached for a torch that should have been there, it had been taken away by a colleague to work under his car. Trying their luck the operators put the valve of the convection cooling in what they thought was the 'open' position. But then the lights came back on and the operators discovered they had actually closed the back-up convection cooling system. Had the power failure lasted longer it would have meant meltdown and a major disaster. When I learned about this some months later - they thought they could keep it secret - I did not think I could take responsibility any longer and I resigned from the ECN."
De onthulling krijgt relatief weinig aandacht en de oud-directeur wordt weggezet als een querulant, die de interne richtingenstrijd binnen ECN ('duurzaam of kernenergie') verloor en daarom wraak zoekt.
Rapportage storingen nucleaire installaties 2001
In 2001 hebben zich in de Nederlandse nucleaire installaties 18 storingen voorgedaan: waarvan 9 in Borssele, en 1 in de reeds gesloten Dodewaard-centrale. Verder zijn er 8 storingen geweest bij de ECN, NRG, HFR, Covra, IRI Delft en Urenco. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht over de storingen in de kerncentrales in 2001 die de Kernfysische Dienst publiceert op 20 december 2002.