- Nieuwe kerncentrales:
- algemene discussie over het bouwen van een of meerdere kerncentrales, tot het moment dat er een duidelijke locatie genoemd is of een lokatie-gebonden procedure begint
Richtlijnen milieueffectrapport Borssele II gepubliceerd
De richtlijnen voor het MER (Milieu Effect Rapport) voor Borssele 2 (Delta) zijn gepubliceerd door VROM minister Huizinga. Bij het vaststellen van de richtlijnen is het advies van de Commissie voor de MER (van 3 december 2009) geheel overgenomen. Op onderdelen is dit advies nader in-/aangevuld. In totaal zijn er ruim 1500 inspraakreacties ontvangen. Hoewel "de discussie over nut en noodzaak van kernenergie binnen het Nederlandse energiebeleid (…) niet in het kader van een individuele vergunningsaanvraag" past, dient Delta wel "te motiveren waarom zij, binnen haar visie en bedrijfsmodel, voor (een groter aandeel) kernenergie kiest."
Verder moet Delta in het milieueffectrapport voor een tweede kerncentrale onder andere
* de voor- en nadelen voor het milieu van alle onderdelen van de splijtstofketen behandelen: van uraniumwinning tot afvalopslag. Dat moet tot in detail gebeuren waar het gaat om aspecten die regelrecht met de beoogde locatie bij Borssele te maken hebben.
* ingaan op de elektriciteitsbehoefte en de ontwikkeling in Nederland met betrekking tot de geplande capaciteit(s-uitbreiding).
Aanvraag voor Borssele 3
Kennisgeving van het Minister van VROM dat het bedrijf ERH (Energy Resources Holding BV) het "voornemen tot de bouw van een kerncentrale bij Borssele" heeft. Met deze kennisgeving begint ook de inspreek-procedure voor het Advies inzake Reikwijdte en Detailniveau (het MilieuEffectRapport). Er worden (tot 29 november) 932 'zienswijzen' ingediend. De startnotitie gaat ervan uit dat de bouw van de centrale (maximaal 2500MW) in 2015 start en in 2019 de eerste elektriciteit gaat leveren.
ERH bestaat pas sinds 1 september 2009 en is 100 procent in bezit van PBE (Publiek Belang Elektriciteitsproductie) en is het oude Essent-deel dat voor de helft eigenaar is van EPZ (de exploitant van Borssele 1) en niet aan RWE verkocht mag worden. Op de achtergrond speelt RWE een grote rol om toch een kerncentrale in Nederland te kunnen bouwen. In juli kwam al het bericht dat RWE in gesprek was met de overheid over het voornemen om een kerncentrale in Borssele te bouwen.
Er zijn nu dus procedures bezig voor maximaal 5000MW nieuw kernenergie-vermogen in Borssele, dat is ruim 10x de huidige kerncentrale.
Advies Commissie MER over Borssele 3
De Commissie Milieueffectrapport (MER) heeft haar advies uitgebracht over het voornemen van ERH om een kerncentrale te bouwen in Borssele. Opmerkelijk is het begeleidende persbericht ('Derde kerncentrale in Borssele: laat strategische afweging kernenergie parallel lopen met onderzoek van ERH'), omdat het lijkt alsof men een discussie wenst over nut en noodzakelijkheid van nieuw kernenergievermogen: "Of en waar nieuwe centrales kunnen worden gebouwd is een discussie die los van dit initiatief moet worden gevoerd." Bij nader inzien blijkt het te gaan over de fysieke inpasbaarheid van verschillende initiatieven (Delta en ERH in Borssele); er wordt een 'rijksinpassingsplan' aangekondigd en meegedeeld dat Arcadis al bezig is met het onderzoek naar de inpasbaarheid van verschillende energieproductie-initiatieven in het Sloegebied. Als dit niet parallel gebeurt zou het de besluitvorming en procedures voor nieuwe kerncentrales kunnen vertragen.
De voorwaarden voor de MER wijken verder niet af dan die voor Delta: "De Commissie ziet geen redenen om andere inhoudseisen te stellen aan het milieueffectrapport (MER) van ERH dan aan dat van Delta, omdat de verschillen tussen beide initiatieven bijzonder klein zijn."
College GS Zeeland voor nieuwe kerncentrale
Het nieuwe college van gedeputeerde staten van Zeeland ziet de bouw van een tweede kerncentrale als een belangrijke en verantwoorde stap voor de Zeeuwse economie. Dat blijkt uit het collegeprogramma van de coalitiepartners VVD, PvdA, CDA en SGP. Het college acht de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame brandstoffen noodzakelijk en kernenergie in de overgangsfase een goed alternatief, zo blijkt uit het programma. Daar waar het college "mogelijkheden en invloed" heeft, wil het actief meewerken met de initiatiefnemers van een tweede kerncentrale. Coalitiepartner PvdA behoudt zich het recht voor om zowel in het college als in de Provinciale Staten tegen een voorstel voor de bouw van een tweede kerncentrale te stemmen.
Ondertussen is Delta in de rode cijfers beland. Maakte het bedrijf in 2009 nog winst, in 2010 was er netto negatief resultaat van 178 miljoen euro. Desondanks denken ze wel voldoende geld te hebben om een kerncentrale van 5 miljard te bouwen. Op 3 november hebben ze wel met het Franse overheidsbedrijf EDF een ‘Memorandum of Understanding’ getekend ‘to examine the feasibility of a potential new nuclear plant in the Netherlands.’
Inpassingsplan nieuwe kerncentrales
Op 13 april laat minister Verhagen weten dat er vóór 2020 niet meer dan 1 kerncentrale gebouwd kan worden op de locatie Borssele. Het kabinet wil haast maken met de procedures en Verhagen "verwacht het definitieve MER en het ontwerpinpassingsplan in de eerste helft van 2012 afgerond te hebben."
De conclusies of nieuwe kerncentrales ruimtelijk inpasbaar zijn:
- Uit onderzoek naar de koelwatersituatie, de ruimtelijke inpasbaarheid en de mogelijkheid tot aansluiting op het hoogspanningsnet lijkt de realisatie en ingebruikname van twee nieuwe kerncentrales van ieder maximaal 2500 Mwe vóór 2020 op voorhand zeer problematisch. Ook de gelijktijdige bouw van 2 kerncentrales van ieder 1650 MWe kent dezelfde praktische problemen
- Het is vanuit ruimtelijke inpasbaarheid wel mogelijk om twee kerncentrales na elkaar te realiseren. In dat geval is het niet mogelijk om beide centrales voor 2020 gerealiseerd te krijgen. Daarnaast blijft de problematiek ten aanzien van de beperkte beschikbaarheid van koelwater bestaan.
Advies MER nieuwe kerncentrale Borssele 3 ERH
Minister Verhagen publiceert het Advies Reikwijdte en Detailniveau (MER) voor het voornemen van ERH om een kerncentrale in Borssele te bouwen. Met dit advies geeft de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie aan welke milieu-informatie het milieueffectrapport over de voorgenomen bouw van een nieuwe kerncentrale in Borssele moet bevatten "om de gevolgen voor het milieu in het besluit over de vergunningsaanvraag mee te kunnen wegen."
In totaal zijn er 920 'zienswijzen' tegen het ERH (Energy Resources Holding) voornemen ingediend, vaak door (veel) meer mensen ondertekent (bij het voornemen van Delta waren 320 zienswijzen ingediend -vaak ook door meerdere mensen ondertekent). Het advies bevat "nagenoeg dezelfde inhoud als de Richtlijnen die op 11 juni 2010 zijn vastgesteld voor Delta N.V. inzake het milieueffectrapport Tweede kerncentrale Borssele. Dit is uiteraard het gevolg van de overeenkomsten in de voornemens van beide bedrijven."
RWE aandeelhouder kerncentrale Borssele
Nadat de Hoge Raad in januari nog weer uitgesproken had dat de kerncentrale in Borssele in private handen moet blijven en de 50% aandelen van ERH (Essent) niet aan RWE verkocht kunnen worden, is er enkele weken later opeens een overeenkomst tussen Delta en RWE. Per 30 september heeft RWE een minderheidsbelang van 30% en Delta vergroot haar aandeel naar 70%. Op dezelfde dag wordt hierover de Kamer pas geïnformeerd. De laatste zin in die brief is overigens ook interessant: "Ik heb er vertrouwen in dat partijen de komende maanden tot goede afspraken komen om ook samen te werken in het initiatief om te komen tot een nieuwe kerncentrale in Borssele."
MER-procedure voor inpassing Borssele II begint
De startnotitie 'PlanMER tweede kerncentrale Borssele' begint er letterlijk mee: om "zicht te houden op het verlenen van een vergunning voor een veilige, nieuwe kerncentrale nog tijdens deze kabinetsperiode," zijn de procedures gestart die nodig zijn voor het planologisch mogelijk maken van een nieuwe kerncentrale in het Sloegebied. Voordat feitelijk kan worden gestart met de oprichting en bouw moeten een aantal procedures worden doorlopen. Hierbij is "de rijkscoordinatie regeling van toepassing waardoor besluitvorming sneller en efficiënter kan plaatsvinden". Dit betreft onder meer een aanpassing van het bestemmingsplan in de vorm van een inpassingsplan. Dit betekent in concreto dat het niet gaat of er een kerncentrale kan komen, maar hoe die 'ingepast' moet worden.
Begin van het einde van Borssele 2
Op 31 oktober geeft Delta-directeur Boerma een interview met het Financieel Dagblad waarin voor het eerst twijfels over een nieuwe kerncentrale: het is economische eigenlijk niet haalbaar zonder financieel steun, onder meer in de vorm van een hoge minimum Co2-prijs. De verwarring neemt toe als de regering meteen reageert en zegt dat dat er niet van gaat komen.
Het is het begin van het einde voor Borssele-2 en Boerma. Een dag na de publicatie van het interview blijkt dat de aandeelhouders zijn geschrokken en ook twijfels hebben over de 'business-case'. Ze zullen niet zomaar over gaan tot het ter beschikking stellen van 100 miljoen -later 60 miljoen voor Fase 1- voor de vergunningsaanvraag (die uiteindelijk ruim 200 miljoen euro zal gaan kosten). Iedereen gaat ervan uit dat het Franse staatsbedrijf EDF, waar immers al een samenwerkingsverdrag mee getekend is, de andere helft zal betalen. In eerste instantie krijgt Delta tot april 2013 -15 maanden- de tijd voor keiharde afspraken met partners. Maar de aandeelhouders gaan zich steeds meer roeren: Vlissingen, Terneuzen en Veere zeggen tegen de investering te zullen stemmen op de aandeelhoudersvergadering op 22 december. Als ook de provincie – de grootste aandeelhouder- het niet meer zeker weet, neemt Delta het zekere voor het onzekere en haalt op 9 december het voorstel tot financiering van de vergunningsaanvraag van de agenda.
Feitelijk is dit het einde, maar dat wordt pas op 22 december bevestigd doordat directeur Boerma ontslagen wordt en de plannen een half jaar worden uitgesteld om de bussiness-case te onderzoeken. EDF blijkt dan ook al afgezien te hebben van participatie.
Bij de aandeelhoudersvergadering wordt door ruim 150 mensen gedemonstreerd tegen de plannen voor een nieuwe kerncentrale. Ook worden er 100.000 kerstkaarten tegen de plannen aangeboden aan Delta.
Einde derde poging nieuwe kerncentrale(s) Borssele
Voor de derde keer sinds de vroege jaren '70 van de vorige eeuw komt er een einde aan de plannen om in Borssele een tweede kerncentrale te bouwen. Toch nog een beetje onverwacht –Delta had immers in december van zijn aandeelhouders een half jaar gekregen voor het verder ontwikkelen van de plannen- maakt het bedrijf bekend dat ze "de eerstkomende jaren geen mogelijkheden" ziet "een tweede kerncentrale in Zeeland te realiseren."
Als reden geeft Delta op een combinatie van de financiële crisis, de hoge investeringen die nodig zijn voor een kerncentrale, het huidige investeringsklimaat en de huidige overcapaciteit op de elektriciteitsmarkt met lage energieprijzen. "Daarom zijn zowel Delta als zijn partners tot de conclusie gekomen dat er momenteel onvoldoende zekerheden zijn om tot de voorbereiding en bouw van een nieuwe kerncentrale over te kunnen gaan."
Delta spreekt zelf van een periode van 2 tot 3 jaar, waarna "als de omgevingsfactoren verbeteren" het project opnieuw opgepakt kan worden.
Maar de mededeling eindigt alsof dit toch echt wel het definitieve einde van de plannen is, maar ze het zelf nog niet willen weten: "Een kerncentrale zou op z'n vroegst pas in 2020 operationeel zijn. Nu de bouw van de tweede kerncentrale uitgesteld is, heeft Delta tijd om de effecten op de strategie goed te evalueren. Er zijn diverse opties die een kortere implementatie tijd hebben dan kernenergie. Voor Delta blijft uitgangspunt CO2-neutrale opwekking in 2050."
Enkele dagen later laat ook RWE weten niet verder te gaan met de voorbereidingen voor een tweede kerncentrale in Borssele. De nieuwe bestuursvoorzitter, de Nederlander Peter Terium had in een interview, gepubliceerd twee dagen voor de mededeling van Delta, aangegeven dat het bedrijf niet verder gaat: "Geen politieke garanties, geen goede businesscase. Zolang de politieke en economische kaders niet zijn opgelost, zullen we geen energie steken in een tweede Borssele". Hiermee leek het lot al bezegeld, omdat, zo werd algemeen aangenomen, RWE Delta's partner zou worden voor de realisering van de plannen.
Minister Verhagen reageert een beetje teleurgesteld als hij ruim een week later in een brief naar de Kamer stelt dat de vergunningsprocedures worden stopgezet; "voor het kabinet is en blijft uitgangspunt dat kernenergie een rol kan spelen in de energiemix".
Bij die 'omgevingsfactoren' die Delta ertoe beweegt te stoppen met de plannen, hoort zeker ook de publieke opinie die in het jaar daarvoor veel negatiever is geworden over een tweede kerncentrale. Een groep die een belangrijke rol heeft gespeeld in het doorbreken van de idee dat 'de Zeeuwen' voor een nieuwe kerncentrale zijn, is het Zeeuws Comité Borssele2Nee, een samenwerkingsverband van voornamelijk Zeeuwse organisaties, politieke partijen en individuen. Het Comité heft zich in maart op, maar zegt als er reden toe is, zeker weer actief te worden.