Reactor integreren in reactorcentrum
De Raad van Bestuur van FOM dient een ‘Voorstel tot bouw van een reactorcentrum van 10.000 kW (warmteproductie) in Nederland’ in bij de ministeries van OK&W, EZ & Financiën waarin de Noors-Nederlandse Fase-2 NUPOP reactor geïntegreerd is in een ‘Reactorcentrum’. Geplande kosten: f 28 miljoen plus 1 miljoen jaarlijkse exploitatiekosten de eerste drie jaar. De Staat neemt de helft van dat bedrag voor haar rekening, KEMA en de industrie de andere helft.
Fase 2 Noors-Nederlandse samenwerking
Het Joint Committee (het 'dagelijks bestuur') van de Noors-Nederlandse samenwerking besluit formeel tot Fase 2: de bouw van een onderzoeksreactor in Nederland. Men kiest voor de NUPOP: Natural Uranium Power Only Pile.
Geschatte kosten (in miljoen gulden):
- fl. 9 bouwkosten
- fl.12 voor 14 ton zwaarwater
- fl. 2 voor eerste splijtstoflading
KEMA octrooi voor suspensiereactor
Eerste octrooiaanvraag in Arnhem door de KEMA op het gebied van suspensiereactoren. Het bijzondere van de suspensiereactor schuilt in de manier waarop splijtstof word gebruikt: als kleine uraniumbolletjes die met water een suspensie vormen. Het idee is dat de bij splijting van uranium ontstane splijtingsproducten uit de bolletjes in het omringende water schieten, waaruit ze vervolgens gemakkelijk verwijderd kunnen worden. Vervanging en opwerking van splijtstof is op deze manier niet nodig. Het zou dan mogelijk moeten zijn om de splijtstof volledig te versplijten. Daarnaast is het de bedoeling in de bolletjes nieuwe splijtstof aan te maken of te ‘kweken’. Daartoe worden de bolletjes samengesteld uit een mengsel van uraniumoxide en thoriumoxide. Uit thorium moet dan het splijtbare isotoop 233U worden gevormd: nieuwe splijtstof. De waterige suspensie is vloeibaar en moet in de reactor worden rondgepompt. Kettingreacties moeten de suspensie in het reactorvat, die de grootte van een voetbal heeft, opwarmen. Deze warmte zal vervolgens in een warmtewisselaar moeten worden afgestaan en de splijtingsproducten zullen uit de suspensie moeten worden verwijderd. Daarna zou de suspensie weer naar het reactorvat worden gepompt.
Eerste verrijkte uranium
De eerste hoeveelheid (10 milligram), in de fabriek aan de Hoogte Kadijk in Amsterdam 8% verrijkt uranium, wordt trots aangeboden door J. Kistemaker aan het bestuur van FOM. Dit is een doorbreken van het VS-embargo op verrijkt uranium. Er worden voorzichtig banden aangeknoopt met Frankrijk en Duitsland. Op 10 september 1954 geeft FOM toestemming om het verrijkte uranium a f 350,- per milligram te verkopen aan de Franse CEA, voor onderzoek in Saclay.
‘Atoms for Peace’ speech
Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties houdt VS-president Eisenhower een toespraak die de geschiedenis in zal gaan als de ‘Atoms for Peace’ speech. Eisenhouwer kondigt aan dat de VS haar monopolie op het gebied van kerntechnologie (noodgedwongen) opgeeft en bied aan landen te voorzien van reactoren en technologie. Kerntechnologie moet niet langer gebruikt worden voor het voeren van oorlog, maar in dienst staan van de mensheid (“the United States pledges before you, and therefore before the world, its determination to help solve the fearful atomic dilemma - to devote its entire heart and mind to finding the way by which the miraculous inventiveness of man shall not be dedicated to his death, but consecrated to his life“) Tevens roept hij op tot de oprichting van een controle-instantie die moet voorkomen dat landen met de technologie kernwapens maken: dit zal leiden tot de oprichting van de IAEA. Vanaf 1954 wordt de markt overspoeld met (vaak goedkopere) technologie maar vooral materialen uit de VS.
Luister hier naar de originele opname van de speech