- Borssele:
- (discussie over en realisering van) kernenergiecentrale op deze specifieke locatie
- Politieke partijen:
- verkiezingsprogramma’s, stellingnames en stemgedrag (van specifieke partijen)
Kamer voor openhouden bestaande centrales
Bij de behandeling van de ’Nota over het Kernongeval nabij Harrisburg’ in de Tweede Kamer wordt duidelijk dat een meerderheid voor het openhouden van de centrales in Dodewaard en Borssele zijn en de Nederlandse centrales ‘betrouwbaar’ vinden. Binnen de PvdA is ongeveer 1/3 voor sluiting en D66 is voor openhouden onder bepaalde voorwaarden. Daarmee is een motie van de PPR voor sluiten van de centrales waar later over gestemd zal worden, bij voorbaat kansloos.
Opwerkingscontracten goedgekeurd
Na bijna twee jaar steggelen ("Toekomst kerncentrales op het spel") besluit een Kamermeerderheid (tegen stemden: PvdA, D66, PPR, PSP, CPN; voor: CDA, VVD en DS’70, SGP, GPV en BP) de goedkeuringswetten aan te nemen zonder de onderliggende opwerkingscontracten met BNFL en Cogema in te hoeven zien. De publieke opinie spreekt van een “nederlaag voor de democratie.“ Maar onder druk van de regering en elektriciteitsbedrijven die dreigen dat anders de kerncentrales dicht moeten, gaat een kamermeerderheid toch akkoord. Overigens zijn de installaties waar de Nederlandse splijtstof opgewerkt moet worden, nog niet klaar: zowel de UP-3 in La Hague als Thorp in Sellafield zullen pas, zo verwacht men, eind jaren ’80 klaar zijn. De UP3 in La Hague blijkt in 1990 klaar, maar Thorp blijkt pas in 1994 in bedrijf te komen.
EZ betaald 70 miljoen voor sluiting KCB in 2004
Minister Wijers (EZ) stuurt een brief naar de Tweede Kamer met z’n oplossing voor de modernisering van Borssele en de op 23 november aangenomen motie Vos (GroenLinks). Hij betaalt f 70 miljoen mee aan de modernisering zodat de centrale toch nog in 2004 gesloten kan worden. “Dit bedrag zal worden uitbetaald op 1 januari 2004, onder de voorwaarde dat dan de werking van de centrale feitelijk beëindigd is”, schrijft hij. “De SEP zal zich onder deze voorwaarden niet verzetten tegen het beëindigen van de bedrijfsduur in 2004.“ De Tweede Kamer (dat wil zeggen de regeringspartijen PvdA, D66 en VVD) gaat daar vlak voor Kerst mee akkoord. Nog net voor het einde van het jaar verwerpt de Raad van State de bezwaren tegen de modificatie van milieugroepen en omwonenden.
VVD: sluiting Borssele inzet kabinetsformatie
De sluiting van Borssele per 31-12-2003 wordt, zo belooft VVD en ook CDA, inzet van de komende kabinetsformatie. VVD-woordvoerder Te Veldhuis zegt dat het VVD-verkiezingsprogramma volgens berekeningen van het RIVM achterblijft bij die van PvdA, CDA en D66 als het gaat om het terugdringen van de CO2-uitstoot en zegt dat ook dat alleen kan als de centrale langer open blijft. Ook CDA-fractievoorzitter De Hoop Scheffer zegt dat volgens het CDA de centrale open moet blijven.
Minister EZ: sluiting Borssele “gelopen race”
In de Derde Energienota is aangekondigd dat ten minste eens in de vier jaar een energierapport zou verschijnen. In dit eerste Energierapport wordt terug gekeken naar de ontwikkelingen in de afgelopen jaren en worden lijnen uitgezet naar de toekomst.
Na de constatering dat de kerncentrale in Dodewaard reeds gesloten is en dat die in Borssele vervroegd zal worden gesloten (“niet pas in 2007, maar al eind 2003”) stelt het Energierapport: “Daarmee lijkt het hoofdstuk van de opwekking van elektriciteit via kernenergie binnen de Nederlandse context afgesloten.”
Tijdens het debat over het klimaatbeleid bleek op 1 november al dat een grote meerderheid van de Kamer voor het vasthouden aan de sluitingsdatum van Borssele is. Alleen VVD, CDA en SGP bepleiten het langer openhouden.
In het Energierapport gaan maar twee pagina’s over kernenergie, en dan in het kader van de sluiting van Borssele. Wel geeft de minister een vrij rooskleurig beeld van kernenergie, maar zegt ze: “Ik ken de politieke verhoudingen.” Ze zegt dat zelfs als er bij de verkiezingen in 2002 een meerderheid ontstaat die Borssele langer wil openhouden dat te laat is; het verlenen van een vergunning kost te veel tijd om de sluiting terug te draaien: de sluiting “is een gelopen race.”
Na de behandeling van het Energierapport van Jorritsma (EZ, VVD) op 12 december en na afloop van de ministerraad zegt minister-president Kok nog eens dat het kabinet niet van plan is de sluitingsdatum te heroverwegen.
Een half jaar eerder, op 28 juni, had Jorritsma (EZ) ook al aangegeven er niet meer in te geloven als CDA en VVD nog een poging doen om sluiting per 2004 te voorkomen. Jorritsma zegt wel iets te voelen voor het initiatief maar geen poging te gaan doen: ”ik ben het niet gewend aan dode paarden te trekken”, zegt ze.
Geen hoger beroep sluiting KCB
Nadat de toen demissionaire regering Balkenende gezegd heeft geen reden te zien tegen de uitspraak over de sluiting van Borssele in hoger beroep te gaan diende GroenLinks op 25 november een motie in die daarom verzoekt. De motie wordt verworpen: alleen PvdA, GroenLinks, SP en D66 steunen de sterk door Van Geel (milieu) afgeraden motie. De staatssecretaris probeert daarop de partijen gerust te stellen met de toezegging dat het kabinet in elk geval geen initiatief zal nemen tot de bouw van nieuwe kerncentrales.
Borssele in onderhandelingen nieuw kabinet
Greenpeace biedt 50.000 handtekeningen aan aan PvdA-leider Wouter Bos om daarmee de druk op de PvdA te vergroten om niet akkoord te gaan met langer open blijven van de centrale in Borssele. De PvdA en CDA zijn bezig met onderhandelingen voor een nieuw kabinet en Borssele lijkt open te blijven doordat de PvdA het als 'wisselgeld' gebruikt in de onderhandelingen. Er wordt verzekerd dat er nog niets besloten is en dat het 'een hard punt' is voor de PvdA. Niet veel later breken deze onderhandelingen en na een korte formatie komt er een kabinet CDA, VVD en D66.
Van Geel: in 2005 afspraak sluiting KCB in 2013
Staatssecretaris van Geel van Milieubeheer wil volgend jaar een juridisch afdwingbare overeenkomst sluiten met de exploitant van de kerncentrale in Borssele (EPZ) over sluiting van de centrale in 2013. Dit staat in zijn ontwerpbegroting voor 2005. Hoewel Van Geel dit al vaak heeft gezegd is dit de eerste keer dat hij concreet is over een rijdstip waarop de overeenkomst er moet zijn. Als het niet lukt om met de EPZ tot een overeenkomst te komen, wil Van Geel de Kernenergiewet wijzigen om zo sluiting in 2013 juridisch vast te leggen. Coalitiepartijen CDA en VVD hebben onder druk van D66 zich neer gelegd bij sluiting in 2013.
Van Geel: Borssele onder voorwaarden langer open
Staatssecretaris van Milieu Van Geel (CDA) “staat niet afkerig tegenover het langer openhouden“ van de kerncentrale in Borssele. Hij zegt dat daar over te praten valt als de regeringsfracties CDA, VVD en D66 dat zouden willen. Met dit opzetje (hij wil “zelf niet het initiatief nemen“) heropent hij discussie, zet het regeerakkoord buitenspel en laat EPZ weten dat er wat te halen valt: want hij stelt dat de overheid een grote schadeclaim zal moeten betalen. Hij negeert het feit dat kans op toekenning van een schadeclaim, volgens Greenpeace juristen, klein is. In ruil voor openhouden moet EPZ dan geld vrijmaken voor duurzame energie. De fractie van CDA reageert afwachtend, en D66 negatief op het voorstel. In het Kamerdebat op 24 februari naar aanleiding van de uitspraken van Van Geel zegt Brinkhorst (minister EZ) dat de regering vast houdt aan sluiting in 2013.
D66 akkoord met langer open blijven van Borssele
De D66-fractie is "onder voorwaarden" bereid de kerncentrale Borssele langer open te houden als daar "forse investeringen" in duurzame energie tegenover staan. Daarmee is ook de in het regeerakkoord vastgelegde datum van 2013 van tafel (over welk onderhandelingsresultaat D66 nog zo trots was!). 'Forse investeringen' in duurzame energie gaat over een 'paar honderd miljoen' (300 miljoen). “Kernenergie is onacceptabel en daarom moet Borssele dicht“ heette het nog in het D66 verkiezingsprogramma. De spagaat van de partij is compleet als op 5 november ook het partijcongres akkoord gaat.