- Kerncentrales:
- Bestaande (of gesloten) kernenergiecentrales
- Regering en parlement:
- algemeen beleid van kabinet en (al of niet gesteund door) parlement
Centrales blijven open ongeacht uitkomst BMD
De conclusies van de Commissie Beek zijn “verschrikkelijk duidelijk“ en “hoewel er nog geen kabinetsstandpunt is”, verwacht premier Lubbers “geen politieke problemen”: de bestaande kerncentrales blijven gewoon open zei Lubbers al op 21 januari. Dat kabinetsstandpunt komt op 4 februari: wat er ook gebeurt en ongeacht de uitslag van de BMD, de kerncentrales blijven gewoon doordraaien.
Pronk dient noodwet voor sluiting Borssele niet in.
Gezien de “veranderde politieke situatie“ en met “pijn in het hart“ zal demissionair minister van Milieu Pronk de door hem voorbereidde noodwet over Borssele niet indienen. Die noodwet had zorg moeten dragen voor de sluiting van de kerncentrale in Borssele op de beoogde datum: 31-12-2003. In het conceptregeerakkoord van LPF, CDA en VVD staat dat het nieuwe kabinet hierover met de eigenaar afspraken moet maken. Die drie partijen zijn verklaarde voorstanders van het langer openblijven van de centrale. De Kamermeerderheid voor sluiting van Borssele (80 zetels) is na de verkiezingen van 15 mei omgeslagen in een grote meerderheid tegen sluiting: 95 zetels.
Borssele in het regeerakkoord
De tekst die opgenomen is in het regeerakkoord van CDA, LPF en VVD onder de kop 'duurzame energiehuishouding' over de kerncentrale in Borssele luidt als volgt: “In de overgang naar een duurzame energiehuishouding en gegeven de Kyoto-verplichtingen is het niet zinvol de kerncentrale te Borssele voortijdig te sluiten. Het Kabinet dient met de producent/eigenaar in overleg te treden over het openhouden van de centrale in relatie tot de economische en veilige levensduur en hier afspraken over te maken.” Ook in antwoorden op kamervragen doet de nieuwe regering alsof er geen rechtzaak loopt (men is zelfs even van plan geweest de rechtzaak in te trekken) en is men van plan te overleggen met de eigenaren over “het openhouden van de centrale in relatie tot de economische en veilige levensduur”, daarmee de eigen positie nog zwakker makend.
Regeerakkoord Balkenende II
In ‘meedoen meer werk minder regels’ het Hoofdlijnenakkoord voor het Kabinet van CDA, VVD, D66 (Balkenende II) is vastgelegd dat “de kerncentrale Borssele zal worden gesloten wanneer de technische ontwerplevensduur (ultimo 2013) geëindigd is.” VROM schrijft het overdrachtsdossier voor het nieuwe kabinet over straling. Het geeft een overzicht van de stand van zaken op gebied van wetgeving, spelers, belangen en benodigde stappen van o.a. kerncentrale in Borssele, radioactief afval, Urenco, etc.
Lees hier het Overdrachtdossier [html]
Rijksambtenaren werkten sluiting Borssele tegen
In 1994 besluit het eerste paarse kabinet in opdracht van de Tweede Kamer dat de kerncentrale in Borssele dicht moet op 31 december 2003. Maar uiteindelijk blijkt dat Borssele openblijft tot 2013 en misschien nog veel langer. Volgens het officiële verhaal komt dat doordat het de ministeries niet gelukt is de kerncentrale dicht te krijgen. Het zou allemaal te wijten zijn aan geklungel van ambtenaren en hun minister. Uit een uitzending van het radioprogramma Argos op 9 januari blijkt dat de ambtenaren helemaal geen zin hadden het regeringsbesluit uit te voeren en zelfs ronduit hebben tegengewerkt. Op 2 februari antwoord minister van EZ (Brinkhorst) op kamervragen dat het “niet onoorbaar“ is dat ambtenaren de “mogelijkheid van een beleidswijziging“ betrekken in hun “gedachtewisseling.” Ambtenaren van EZ hebben, zo blijkt uit stukken die WISE met de Wet Openbaarheid van Bestuur heeft gekregen, actief de kabinetsbeslissing dat Borssele eind 2003 moest sluiten tegengewerkt. Maar volgens Brinkhorst is het niet uitvoeren van beleid normaal; “zeker in het begin van een ambtsperiode.” Ook is het volgens hem heel normaal dat ambtenaren actief de EPZ wijzen op het feit dat het verstandig zou kunnen zijn partij te worden in de rechtszaak.
De Argos uitzending van 9 januari (internet archive)
Beslissing over Borssele 'nog dit jaar'.
In een brief aan de Kamer schrijft het kabinet dat het definitieve besluit over de toekomst van de kerncentrale in Borssele naar verwachting eind dit jaar valt. De komende maanden zijn om aanvullende gesprekken te voeren met de eigenaar van Borssele (EPZ) en de aandeelhouders (Delta en Essent) over welke extra inspanningen zij voor duurzame energie willen leveren, mocht de centrale langer openblijven. Bovendien wil het kabinet een analyse hebben van de maatschappelijke kosten en baten bij sluiting dan wel langer openhouden in 2013. Daarbij wordt gekeken naar ongevalsrisico, radioactief afval, proliferatie, terrorisme en CO2-uitstoot.
De juridische adviezen die het kabinet heeft ingewonnen, maakt het kabinet nog niet openbaar. De Tweede Kamer heeft daarom wel verzocht, maar het inwilligen van dit verzoek zou de juridische positie van de Staat kunnen schaden, aldus Van Geel.
Greenpeace stelt in een, twee dagen eerder gepubliceerd, juridisch advies, dat er geen redenen zijn om bij sluiting van de kerncentrale Borssele in 2013 een hoge schadevergoeding aan de EPZ toe te kennen. Nodig daarvoor is wel dat de regering publiekelijk en consequent moet vasthouden aan de in het regeerakkoord vastgelegde sluitingsdatum van 1 januari 2013. De EPZ kan daar rekening mee houden en de “voorzienbaarheid van de schade leidt tot vergaande beperking van de omvang van de schadevergoedingsplicht.” De beste oplossing is sluiting via de Kernenergiewet: “Gelet op de ruimte die aan de Staat toekomt om middels wetgeving regulerend op te treden, is de kans dat de EPZ langs deze weg haar eventuele schade vergoed krijgt (of dat de Kernenergiewet door de rechter buiten toepassing wordt gelaten) niet groot.”
Kamer eindelijk akkoord met convenant
Tijdens het kamerdebat op 15 mei krijgt het convenant met de EPZ over de sluiting van Borssele in 2033 (al op 10 januari naar de Kamer gestuurd) nog steeds niet de goedkeuring van het parlement. Op 27 april was de stemming in de Kamer niet doorgegaan, omdat er laatste wijzingen waren aangebracht. De parlementsadvocaat concludeert in mei dat de staat onnodig risico loopt op het betalen van een fikse schadevergoeding door een laatste verandering in het convenant. Het nieuwe artikel gaat over opwerking na het huidige contract dat Borssele heeft voor opwerking in La Hague tot 2015. Als een vergunning daarvoor geweigerd zou worden en directe opslag moet volgen is, volgens het artikel, het Rijk verplicht de meerkosten te betalen. “We zien daarvoor geen rechtvaardiging,” schrijft de parlementsadvocaat. Maar CDA laat weten dat dat punt geen reden zal zijn het langer openhouden te blokkeren; het convenant zal daardoor op een meerderheid kunnen blijven rekenen. Van Geel wordt door de Kamer gedwongen dat aan te passen, maar na een telefoongesprek laten EPZ, Delta en Essent weten “geen reden te zien“ om tot aanpassing over te gaan. Vervolgens gaat Van Geel daarmee akkoord. Op 14 juni gaat de Tweede Kamer uiteindelijk in meerderheid akkoord met het convenant en dus met openblijven van de centrale tot 2033 en kan het 2 dagen later ondertekend worden op de Delta-duurzaamheidslezing in Goes.
Een van de architecten van de deal, Wouter van Dieren, zegt in oktober 2007, dat Delta en Essent maar een 'fooitje' van de extra winsten die ze binnenhalen door het langer openblijven van de centrale besteden aan duurzame energie. Volgens Van Dieren, zou het, op grond van wat Essent en Delta verdienen met de uitgestelde sluiting, reëel zijn als ze 1,5 miljard euro (in plaats van 250 miljoen) opzij zouden zetten voor duurzame energie. Van Dieren vindt nu dat de politieke druk te snel wegviel, waardoor er geen hoger bedrag werd uitgesleept.